In de dynamische wereld van freelancers en zelfstandigen zonder personeel (ZZP’ers) speelt Vlaanderen een cruciale rol als thuisbasis voor talloze onafhankelijke professionals. Als ZZP’er in Vlaanderen geniet je van verschillende rechten en zekerheden die bedoeld zijn om je te ondersteunen en beschermen. Mijntoeslagen vertelt u alles over de essentiële rechten die ZZP’ers in Vlaanderen genieten en hoe het registratieproces verloopt.
Wat is een ZZP’er?
Een ZZP’er (Zelfstandige Zonder Personeel) is een ondernemer die zelfstandig werkt zonder personeel in dienst te hebben. Een ZZP’er voert vaak opdrachten uit voor verschillende opdrachtgevers en is verantwoordelijk voor zijn of haar eigen onderneming. Kenmerkend voor een ZZP’er is dat deze persoon geen vast dienstverband heeft bij één specifieke werkgever, maar op freelancebasis werkt.
Registratieproces ZZP’ers in Vlaanderen in 2024
Zodra de beslissing is genomen om ondernemer te worden, zijn er formele stappen die genomen moeten worden om uw eigen zaak op te richten.
Stap 1: Kies uw ondernemingsvorm
De eerste stap is het kiezen van de juiste ondernemingsvorm, of het nu gaat om een eenmanszaak of een vennootschap. Als voor een vennootschap wordt gekozen, moet ook de specifieke vennootschapsvorm worden bepaald, zoals een vof, nv, bv, enz. Deze keuze heeft aanzienlijke gevolgen voor inkomsten, boekhouding en aansprakelijkheid.
Stap 2: Open een zichtrekening
Voor een vennootschap is het verplicht om een rekening op naam van de vennootschap te openen. Zelfs voor een eenmanszaak is het raadzaam een aparte rekening te openen om zakelijke en privétransacties gescheiden te houden. Het rekeningnummer moet op alle handelsdocumenten worden vermeld.
Stap 3: Richt een vennootschap op (tenzij eenmanszaak)
Voor degenen die voor een eenmanszaak kiezen, gaat de reis verder naar stap 4. Voor de oprichting van een vennootschap zijn er specifieke stappen te volgen.
Stap 4: Vraag een ondernemingsnummer aan
Elke onderneming in Vlaanderen moet zich inschrijven bij een erkend ondernemingsloket. Dit resulteert in het verkrijgen van een ondernemingsnummer, waardoor de onderneming wordt opgenomen in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO).
Stap 5: Activeer uw btw-nummer als ZZP’er
Het btw-nummer is identiek aan het ondernemingsnummer, maar voorafgegaan door de letters BE. Het activeren van het btw-nummer kan via het ondernemingsloket of door middel van een online formulier.
Stap 6: Sluit u aan bij een sociaal verzekeringsfonds
Als zelfstandig ondernemer bent u verantwoordelijk voor uw sociale zekerheid. Aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds en het betalen van sociale bijdragen zijn daarom vereist, ongeacht het beroep of de ondernemingsvorm.
Stap 7: Sluit u aan bij een ziekenfonds
Naast het sociaal verzekeringsfonds moet u zich aansluiten bij een ziekenfonds. Hiermee wordt uw zelfstandige activiteit gemeld en bent u, samen met uw gezin, verzekerd voor zowel kleine als grote risico’s in de gezondheidszorg.
Wat zijn de rechten van een ZZP’er in Vlaanderen?
Hieronder staan een aantal rechten die uw heeft als ZZP’er:
Contractuele vrijheid en onderhandelingsmacht
Als ZZP’er in Vlaanderen heb je het recht op contractuele vrijheid en de vrijheid om te onderhandelen over de voorwaarden van je opdrachten. Dit houdt in dat je de mogelijkheid hebt om overeenkomsten af te sluiten die aansluiten bij je expertise, tarieven en werkschema’s. Het vermogen om contractuele voorwaarden te onderhandelen is een waardevolle troef voor ZZP’ers om een gezonde zakelijke relatie op te bouwen.
Bescherming van intellectuele eigendom
ZZP’ers in Vlaanderen hebben rechten met betrekking tot de bescherming van hun intellectuele eigendom. In overeenkomsten kunnen duidelijke afspraken worden gemaakt over wie de eigenaar is van de door de ZZP’er gecreëerde intellectuele eigendom, zoals auteursrechten op creatieve werken.
Sociale zekerheid en ziekteverzekering
Een belangrijk aspect van de rechten van ZZP’ers in Vlaanderen betreft de sociale zekerheid. Hoewel ZZP’ers niet automatisch bijdragen aan sociale zekerheidssystemen, hebben ze wel de mogelijkheid om zich vrijwillig aan te sluiten bij bepaalde socialezekerheidsstelsels, zoals het sociaal verzekeringssysteem voor zelfstandigen (SVZ).
Daarnaast hebben ZZP’ers het recht om zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid en ziekte. Het afsluiten van een goede ziekteverzekering biedt financiële bescherming in het geval van ziekte of arbeidsongeschiktheid.
Fiscale rechten en plichten
ZZP’ers hebben specifieke fiscale rechten en plichten in Vlaanderen. Ze hebben bijvoorbeeld het recht om bepaalde bedrijfskosten af te trekken van hun belastbaar inkomen. Bijvoorbeeld professionele onkosten en afschrijvingen van bedrijfsmiddelen. Aan de andere kant zijn ze verplicht om belastingen te betalen over hun inkomsten en dienen ze zich te houden aan de fiscale wetgeving van Vlaanderen.
Toegang tot ondernemerschapsondersteuning
ZZP’ers in Vlaanderen hebben toegang tot verschillende vormen van ondernemerschapsondersteuning. Dit omvat adviesdiensten, opleidingen en subsidies die bedoeld zijn om zelfstandig ondernemers te helpen bij het ontwikkelen van hun vaardigheden, het uitbreiden van hun netwerken en het bevorderen van duurzaam ondernemerschap.
Uw maatschappelijk statuut als zelfstandige
Als zelfstandige bent u verantwoordelijk voor het regelen van uw eigen sociale zekerheid. Dit houdt in dat u zich moet aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Deze aansluiting plaatst u onder het maatschappelijk statuut van een zelfstandige met bijbehorende socialezekerheidsrechten en -plichten. De specifieke rechten en verplichtingen variëren afhankelijk van uw status als zelfstandige.
Raad en ondersteuning bij het starten van uw eigen zaak
Het starten van een onderneming is een activiteit die u niet alleen doet. Het is raadzaam om begeleiding te zoeken en voldoende advies in te winnen bij onderstaande instanties:
- VLAIO: Als het aanspreekpunt van de Vlaamse overheid voor alle ondernemers in Vlaanderen, inclusief startende ondernemers, biedt VLAIO waardevolle ondersteuning en advies.
- Uw Bank: Uw bank is een essentiële partner die u kan helpen bij het inschatten van uw financiële situatie en het begrijpen van uw zakelijke ambities. Een open gesprek met uw bank kan u helpen bij het verkrijgen van de nodige financiële middelen.
- Uw boekhouder: Zie uw boekhouder niet alleen als een administratieve hulp, maar eerder als een waardevolle financiële partner. Een ervaren boekhouder kan u adviseren over uw financiën, belastingen en andere cruciale aspecten van uw onderneming.
- Uw sociaal verzekeringsfonds: Voor advies op maat met betrekking tot uw sociaal statuut en sociale bijdragen, kunt u terecht bij uw sociaal verzekeringsfonds. Zij kunnen u begeleiden bij het begrijpen van uw rechten en plichten op het gebied van sociale zekerheid.
Voordelen voor ZZP’ers
Zelfstandigen in Vlaanderen kunnen van verschillende voordelen profiteren. Hier zijn enkele van de belangrijkste voordelen waar zelfstandige ondernemers in Vlaanderen gebruik van kunnen maken:
- Fiscale voordelen: zelfstandigen kunnen gebruikmaken van verschillende fiscale voordelen, zoals belastingaftrek voor beroepskosten, investeringsaftrek en de mogelijkheid om gebruik te maken van het verlaagde btw-tarief voor bepaalde activiteiten.
- Zelfstandigenaftrek: Zelfstandigen hebben recht op een zelfstandigenaftrek in de personenbelasting. Dit is een forfaitaire aftrek die de belastbare winst vermindert.
- Vrijstelling van sociale bijdragen bij lage inkomsten: Bij een beperkt inkomen kunnen zelfstandigen in aanmerking komen voor een vrijstelling of vermindering van sociale bijdragen.
- Ondernemerschapsportefeuille: Zelfstandige ondernemers kunnen gebruikmaken van de ondernemerschapsportefeuille, die subsidies biedt voor opleiding, advies, en coaching.
- Startersvoordelen: Startende zelfstandigen kunnen genieten van specifieke voordelen, zoals een verminderde bijdrage aan het sociaal verzekeringsfonds gedurende de eerste jaren van hun activiteit.
- Mogelijkheid tot vrijstelling van BTW: voor kleine ondernemingen kan er een vrijstellingsregeling van toepassing zijn waardoor ze niet verplicht zijn om btw aan te rekenen op hun facturen.
- Flexibiliteit in tariefstelling: zelfstandigen hebben vaak de mogelijkheid om hun eigen tarieven te bepalen, afhankelijk van de marktvraag en hun eigen kostenstructuur.
- Zelfbeschikking en autonomie: als zelfstandige heb je de vrijheid om je eigen onderneming te runnen en beslissingen te nemen zonder afhankelijk te zijn van een werkgever.
- Mogelijkheid tot pensioenopbouw: zelfstandigen kunnen individueel sparen voor hun pensioen via verschillende pensioenspaarproducten.