.
Zorgvolmacht is een soort juridisch hulpmiddel dat steeds bekender wordt in Vlaanderen. Het geeft mensen de kans om op een slimme en persoonlijke manier voor hun toekomstige zorg te zorgen. Mijntoeslagen legt uit waarom zorgvolmacht belangrijk is en hoe je het in Vlaanderen kunt regelen.
Wat is een zorgvolmacht?
Een zorgvolmacht is een juridisch document waarin een persoon (volmachtgever), een of meerdere vertrouwenspersonen aanwijst die namens hen beslissingen mogen nemen. Beslissingen over medische zorg, vermogensbeheer en andere persoonlijke aangelegenheden wanneer de volmachtgever daar zelf niet meer toe in staat is. Het doel van een zorgvolmacht is om regie te houden over de eigen zorg en vermogensaangelegenheden, ook in situaties van wilsonbekwaamheid.
Waarom is een zorgvolmacht belangrijk?
Autonomie en regie
Een zorgvolmacht geeft individuen de mogelijkheid om zelf te bepalen wie hun belangen zal behartigen wanneer zij niet meer in staat zijn dit zelf te doen. Het bevordert de autonomie en zorgt ervoor dat de wensen en voorkeuren van de volmachtgever worden gerespecteerd.
Voorkomen van bewindvoering
Door het opstellen van een zorgvolmacht kan men vermijden dat een rechter bewindvoering moet instellen wanneer iemand wilsonbekwaam wordt. Bewindvoering is een meer ingrijpende juridische maatregel waarbij de rechter een bewindvoerder aanwijst om de belangen van de wilsonbekwame persoon te behartigen.
Familiale geschillen voorkomen
Het expliciet vastleggen van de vertrouwenspersonen in een zorgvolmacht kan familiale geschillen voorkomen. De volmachtgever kan zelf bepalen wie de beslissingen mag nemen. Dit kan bijdragen aan een vlotte afwikkeling van zorgaangelegenheden.
Een zorgvolmacht opstellen
Het opstellen van een zorgvolmacht is een belangrijke stap om ervoor te zorgen dat jouw wensen met betrekking tot zorg en welzijn worden gerespecteerd, mocht je ooit zelf niet meer in staat zijn beslissingen te nemen.
Stappen om een zorgvolmacht op te stellen
- Bepaal je vertrouwenspersoon: Kies zorgvuldig de persoon die je wil machtigen om beslissingen over jouw gezondheidszorg te nemen als je dat zelf niet meer kunt. Dit kan een familielid, vriend, of een andere vertrouwenspersoon zijn.
- Beschrijf je wensen: Denk na over je specifieke zorgvoorkeuren. Wil je bijvoorbeeld bepaalde medische behandelingen wel of niet ontvangen? Hoe denk je over levensonderhoudsbeslissingen? Zorg ervoor dat je deze wensen duidelijk en gedetailleerd documenteert.
- Raadpleeg een notaris: Om de zorgvolmacht juridisch geldig te maken, is het raadzaam om een notaris te raadplegen. Een notaris kan je helpen bij het opstellen van het document. Hij zorgt er ook voor dat het aan alle wettelijke vereisten voldoet.
- Documenteer medische informatie: Het kan handig zijn om relevante medische informatie toe te voegen aan de zorgvolmacht. Dit helpt de vertrouwenspersoon beter te begrijpen welke beslissingen in overeenstemming zijn met jouw waarden en voorkeuren.
- Informeer je vertrouwenspersoon: Bespreek de zorgvolmacht met je gekozen vertrouwenspersoon. Zorg ervoor dat ze begrijpen wat er van hen wordt verwacht en dat ze bereid zijn deze verantwoordelijkheid te aanvaarden.
- Bewaar het document op een veilige plaats: Zorg ervoor dat het ondertekende document op een veilige, maar toegankelijke plaats wordt bewaard. Informeer ook andere relevante personen, zoals je huisarts, over het bestaan van de zorgvolmacht.
- Herzie regelmatig: Het is verstandig om je zorgvolmacht regelmatig te herzien, vooral als er veranderingen plaatsvinden in je gezondheid, persoonlijke situatie of voorkeuren. Pas het document aan indien nodig en zorg ervoor dat alle betrokkenen op de hoogte zijn van eventuele wijzigingen.
Het opstellen van een zorgvolmacht vergt zorgvuldige overweging en biedt gemoedsrust. Het zorgt ervoor dat zorgwensen gerespecteerd worden, zelfs als je zelf niet meer in staat bent om te beslissen.
Ereloon zorgvolmacht in 2024
Vanaf 1 januari 2024 geldt een vastgesteld ereloon van 211 euro voor het opstellen van een zorgvolmacht. Bij twee lastgevers bedraagt dit ereloon 319 euro. Naast het ereloon dienen bijkomende kosten te worden overwogen. Bijvoorbeeld registratierechten, het recht op geschrift, de kosten verbonden aan inschrijving in het Centraal Register voor Lastgevingen en eventueel het Centraal Register voor Vermogensplanning. Het is aan te raden deze aspecten zorgvuldig in overweging te nemen bij het opstellen van een zorgvolmacht.
Wat kan ik zelf regelen met een zorgvolmacht?
In het beheer van het vermogen zijn er twee soorten handelingen te onderscheiden:
Daden van Beheer
Daden van beheer hebben als doel het handhaven van de integriteit van het vermogen. Dit omvat handelingen zoals het verhuren van een appartement aan zee voor een periode van minder dan negen jaar, het beleggen van inkomsten, het ontvangen van pensioeninkomsten, het innen van huurinkomsten of het betalen van energie- en rusthuisfacturen.
Daden van Beschikking
Daden van beschikking daarentegen zijn handelingen die daadwerkelijk de omvang van mijn vermogen kunnen beïnvloeden. Voorbeelden hiervan zijn de aankoop van een nieuw appartement of het doen van een schenking aan iemand anders.
Zaken die betrekking hebben op mijn persoon
Wat betreft aangelegenheden die de persoonlijke situatie betreffen, kan de persoon ervoor zorgen dat alle nodige zorg wordt verleend in geval van ziekte of na een ongeval. De persoon heeft de mogelijkheid om de lasthebber de instructie te geven om eventuele verplegers toegang te verschaffen tot zijn verblijfplaats. Ook kan die de lasthebber een algemene taak toevertrouwen om ervoor te zorgen dat al zijn rechten als patiënt worden gerespecteerd. Hierdoor kan die rekenen op hoogwaardige zorg.
Planning
Met een doordachte planning kan de lasthebber tevens belast worden met het zoeken naar een rust- en verzorgingsinstelling die aan de specifieke wensen en financiële mogelijkheden voldoet. Dit geeft de geruststelling dat de persoonlijke zorgbehoeften worden behartigd en dat de voorkeuren in overweging worden genomen als de noodzaak voor een verblijf in een dergelijke instelling zich voordoen. Het toevertrouwen van deze taken aan de lasthebber draagt bij aan het waarborgen van het welzijn en het verkrijgen van de zorg die het beste bij de situatie past.
Juridische bescherming
De zorgvolmacht dient als een vorm van extra juridische bescherming voor senioren. Hierdoor is het overbodig om juridische stappen te ondernemen bij de opstelling ervan. Hoewel de rechtbank wel kan interveniëren als er problemen ontstaan bij de uitvoering van de zorgvolmacht, beoogt deze buitenrechtelijke bescherming te voorkomen dat men herhaaldelijk juridische goedkeuring moet verkrijgen voor verschillende beslissingen. Het gaat hier om zaken als dakreparaties, woningverkoop, of financiële regelingen. Het is van cruciaal belang dat een persoon die overweegt een zorgvolmacht op te stellen, zich bewust is van de besluiten die hij of zij neemt. Op het moment van het opstellen van de zorgvolmacht moet de betreffende persoon nog beschikken over de mentale bekwaamheid om deze beslissingen te nemen. Hierdoor wordt gewaarborgd dat de gemaakte keuzes aansluiten bij de persoonlijke wensen en belangen van de volmachtgever.
Waarom is het belangrijk om de zorgvolmacht te registreren?
Uiteindelijk is het praktisch en voordelig voor de betrokken persoon om een beroep te doen op een notaris. Naast het verstrekken van advies en het opstellen van de zorgvolmacht, speelt de notaris ook een cruciale rol bij de registratie van de zorgvolmacht in het Centraal Register voor Lastgevingen (CRL).
Deze registratie is van essentieel belang, aangezien het ervoor zorgt dat de zorgvolmacht blijft gelden, zelfs nadat de persoon wilsonbekwaam is geworden. In tegenstelling tot “gewone” volmachten die hun geldigheid verliezen bij wilsonbekwaamheid, behoudt een geregistreerde zorgvolmacht zijn geldigheid.
Particulieren hebben niet de mogelijkheid om zelf hun zorgvolmacht te registreren. Het vereist een bezoek aan de griffie van de rechtbank of een notaris. Die is verantwoordelijk voor de registratie in het CRL, onderhouden door de Federatie van het Notariaat (Fednot).
Wanneer moet de zorgvolmacht geregistreerd worden? Uiterlijk op het moment dat de lasthebber zijn opdracht begint of voortzet, in het geval van doorlopende lastgeving. Ontbreekt de registratie, dan is er geen feitelijke buitengerechtelijke bescherming. De zorgvolmacht houdt op te werken op het moment van wilsonbekwaamheid.
Aanvraag zorgvolmacht
De aanvraag tot registratie van een zorgvolmacht bij notariële akte wordt ingediend door de notaris binnen vijftien dagen nadat hij deze opdracht heeft ontvangen van de lastgever. Als de lastgeving niet door de notaris is opgesteld, kan het verzoek tot registratie worden gedaan door de beschermde persoon, de lastgever of zijn aangestelde lasthebber. In dit geval moet een eensluidend verklaard afschrift van de overeenkomst worden neergelegd ter griffie van het vredegerecht van de verblijfplaats van de lastgever en van zijn woonplaats.
Belangrijk om te weten is dat een eenvoudige kopie niet volstaat voor registratie. Een afschrift van de lastgeving bij onderhandse overeenkomst moet eensluidend verklaard worden door een notaris of een bevoegde gemeentelijke ambtenaar. Deze ambtenaar of notaris bevestigt schriftelijk dat de kopie gelijk is aan het origineel. De registratie vindt plaats via tussenkomst van de griffier binnen vijftien dagen na de neerlegging van het afschrift. Het is van belang op te merken dat de registratie mogelijk is zolang de lastgever nog wilsbekwaam is.
