Wat kan u kopen met ecocheques? De complete lijst!

Met een groeiende focus op duurzaamheid en milieubewustzijn, hebben ecocheques een prominente rol gekregen in de Belgische arbeidswetgeving, met name in Vlaanderen. Deze vouchers, bedoeld om werknemers aan te moedigen duurzame producten en diensten aan te schaffen, zijn een belangrijk instrument geworden in de strijd tegen klimaatverandering en het bevorderen van groenere levensstijlen. Mijntoeslagen vertelt u meer over de ecocheques.

Ecocheque

De ecocheque is een cheque die bedoeld is voor het kopen van milieuvriendelijke producten en diensten. Deze cheques worden niet door de overheid, maar door privébedrijven uitgegeven. Momenteel zijn er vier bedrijven die deze cheques uitgeven: Edenred, Monizze, Sodexo en G.O.T. CONNECTION. Werkgevers die ecocheques aan hun werknemers willen geven, moeten deze bestellen bij een van deze bedrijven.

Wat kan je kopen met de ecocheques?

De lijst van producten en diensten die je met ecocheques kunt kopen, staat in een document genaamd CAO nr. 98. Dit document bevat alle toegestane items, wat betekent dat alleen deze specifieke producten en diensten met die cheques kunnen worden gekocht.

De lijst is volledig, wat betekent dat alleen wat erin staat, gekocht kan worden met ecocheques. Maar de lijst wordt regelmatig beoordeeld en bijgewerkt. Op dit moment zijn er vier hoofdcategorieën van producten en diensten waarvoor je die cheques kunt gebruiken:

• Ecologische producten & diensten.
• Duurzame mobiliteit & vrijetijdsbesteding.
• Hergebruik, recyclage & afvalpreventie.
• Korte keten (dit omvat land- en tuinbouwproducten die rechtstreeks van de boer worden verkocht en abonnementen voor volkstuinen).

Lijst met producten

Hier zijn de verschillende categorieën van producten en diensten die gekocht kunnen worden met ecocheques:

Duurzaam omgaan met energie en water:

• Producten en diensten die helpen bij het besparen van water en energie.
• Isolatiemateriaal voor woningen (zowel thermisch als akoestisch).
• Apparaten die werken op hernieuwbare energie of deze kunnen opwekken.
• Elektrische apparaten met een Europees energielabel van klasse A+ tot en met D.

Biologische producten:

• Producten met het EU-logo voor biologische productie.
• Producten met het Biogarantie-label.
• Producten met het MSC-label voor duurzame visserij.

Ecologische cosmetica, hygiëne, verzorgings- en onderhoudsproducten:

• Producten met het Ecogarantie-label.
• Producten met het COSMEBIO-label met een “bio” logo.

Textielproducten:

• Textiel met het GOTS-label (Global Organic Textile Standard).

Milieuvriendelijke producten met FSC- of PEFC-labels:

• Producten met deze labels die duurzaam bosbeheer ondersteunen.

Duurzame mobiliteit:

• Fietsen, steps, scooters en accessoires.
• Openbaar vervoer, autocars, en gedeelde vervoersdiensten.
• Cursussen ecodriving en abonnementen voor oplaadpunten voor elektrische voertuigen.

Duurzaam tuinieren:

• Bomen, planten, en onderhoudsproducten voor de tuin.
• Elektrisch tuingereedschap en niet-gemotoriseerd tuingereedschap.

Ecotoerisme:

• Toeristische accommodaties in België met het “groene sleutel” label.

Aankoop tweedehandsproducten:

• Tweedehands producten, exclusief apparaten met niet-elektrische motoren.

Huur van producten die aan dezelfde voorwaarden voldoen als de aankoop van tweedehandsproducten.

Hergebruik, recyclage en afvalpreventie:

• Aankoop van producten bestemd voor hergebruik of compostering.
• Aankoop van gerecycleerde producten of producten gemaakt van gerecycleerd, composteerbaar of biologisch afbreekbaar materiaal.
• Herstellingen van producten, exclusief apparaten.

Voorwaarden ecocheques

Om ecocheques te kunnen gebruiken, moet u werkzaam zijn in de privésector of in sommige gevallen voor bepaalde diensten van de Vlaamse overheid. Als u twijfelt, kunt u het beste uw personeelsdienst raadplegen. Bovendien zijn er drie aanvullende vereisten:

• Alleen werknemers van de Vlaamse overheid ontvangen ecocheques in het jaar 2023.
• Ecocheques kunnen uitsluitend worden besteed aan specifieke ecologische producten en diensten. Vaak kunnen ze ook worden gebruikt voor de installatie, reparatie en het onderhoud van deze producten. Een gedetailleerde lijst van deze goederen en diensten wordt opgesteld door de Nationale Arbeidsraad.
• Het is noodzakelijk om de ecocheques te besteden bij handelaars die ze accepteren, aangezien handelaars niet verplicht zijn om ecocheques als betaalmiddel te aanvaarden. 

[/check]Het is niet mogelijk om ecocheques in te wisselen voor contant geld.[/check]

Procedure

De toekenning van ecocheques is geen universeel of automatisch recht. Of u recht heeft op ecocheques hangt af van de afspraken binnen uw bedrijfssector of uw specifieke bedrijf, zoals vastgelegd in een collectieve arbeidsovereenkomst (cao). Als er geen cao is, kan de toekenning van ecocheques ook worden geregeld in uw individuele arbeidsovereenkomst. De cao of uw individuele schriftelijke overeenkomst bepaalt onder andere:

• Het totale bedrag aan ecocheques.
• De waarde van elke afzonderlijke cheque.
• Het tijdstip waarop de ecocheques worden toegekend, wat meestal in juni plaatsvindt.

Ecocheques worden uitgegeven door particuliere bedrijven, niet door de overheid. Werkgevers die ecocheques aan hun werknemers willen verstrekken, moeten deze bestellen bij een van de uitgevende bedrijven. Als werknemer kunt u jaarlijks een maximumbedrag van 250 euro aan ecocheques ontvangen. De toekenning van diecheques aan werknemers wordt bepaald op basis van hun werkperiode en het aantal dagen waarop zij loon ontvangen (of vergelijkbare dagen, zoals vakantie- of moederschapsrustdagen).

Ecocheques vervallen na 24 maanden vanaf de datum waarop ze aan de werknemer worden verstrekt. Het is belangrijk dat werknemers hun cheques tijdig gebruiken. Als die cheques vervallen, kan een werknemer binnen drie maanden na de vervaldatum een eenmalige aanvraag indienen bij de uitgevende instantie om ze te reactiveren. De eerste aanvraag voor reactivering is gratis, ongeacht het aantal van die cheques dat wordt gereactiveerd. Voor latere reactiveringsaanvragen kan een maximumbedrag van vijf euro in rekening worden gebracht, tenzij de werknemer overmacht kan aantonen.