Elke werknemer in Vlaanderen heeft recht op vakantiedagen, maar de hoeveelheid vervan varieert afhankelijk van verschillende factoren. Mijntoeslagen vertelt u meer over het aantal dagen dat u wettelijk recht heeft op vakantie en welke regels en uitzonderingen hieraan verbonden zijn.
Wettelijke vakantiedagen 2024
Over het algemeen hebben voltijdse werknemers in België recht op vier weken wettelijke vakantiedagen Dit komt neer op 20 of 24 dagen. Er bestaan nog steeds verschillen in de vakantieregeling tussen arbeiders en bedienden. Speciale regelingen zijn van toepassing op pas afgestudeerden en 50-plussers die na een periode van inactiviteit weer aan het werk gaan. 
In de particuliere sector verwerft een werknemer zijn recht op vakantie gedurende het afgelopen kalenderjaar, bekend als het “vakantiedienstjaar”. Het aantal betaalde wettelijke vakantiedagen dat een werknemer in 2024 kan opnemen, is dus afhankelijk van de geleverde prestaties en gelijkgestelde inactiviteitsdagen in 2024. Hoewel er een uniform arbeidsstatuut is, bestaan er nog steeds enkele verschillen tussen arbeiders en bedienden.
Regels toekenning wettelijke vakantiedagen
De vaststelling van het aantal vakantiedagen (vakantieduur) is gerelateerd aan de prestaties tijdens het vakantiedienstjaar. Dat betekent het jaar voor de uitkering van het vakantiegeld. Verscheidene dagen van inactiviteit worden gelijkgesteld met werkelijke arbeidsdagen, waaronder:
- Dagen van afwezigheid waarvoor loon verschuldigd is.
- Niet-bezoldigde afwezigheidsdagen die echter worden meegenomen in de berekening van het vakantiegeld.
- Wettelijke vakantiedagen.
- Vakantiedagen volgens een algemeen verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomst.
- Bijkomende vakantiedagen.
- Dagen van inhaalrust binnen de bouwsector.
- Dagen van inhaalrust in het kader van arbeidsduurvermindering.
Mag ik vakantiedagen opnemen als stagiaire?
Ook als stagiaire in Vlaanderen heb je doorgaans recht op vakantiedagen. De exacte regels kunnen echter variëren afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de aard van de stage, de duur ervan, en de geldende cao (collectieve arbeidsovereenkomst) bij het bedrijf of de organisatie waar je stage loopt. In veel gevallen hebben stagiaires recht op een bepaald aantal vakantiedagen, berekend op basis van het aantal gewerkte maanden of weken. Het is belangrijk om de voorwaarden en regels met betrekking tot vakantiedagen in de stageovereenkomst of het bedrijfsreglement te raadplegen. Daarnaast is het handig om te informeren bij de stagebegeleider of het personeelsbeheer van het bedrijf waar je stage loopt.
Nieuwe wettelijke vakantiedagen regels in 2024
Vanaf 1 januari 2024 kunnen vakantiedagen die samenvallen met onderstaande situaties later in hetzelfde vakantiejaar worden opgenomen:
Arbeidsongeval;
Beroepsziekte;
Gewone ziekte;
Gewoon ongeval;
Moederschapsrust;
Vaderschapsverlof;
Profylactisch verlof;
Adoptieverlof;
Pleegzorgverlof;
Pleegouderverlof.
Dit betekent dat deze vakantiedagen niet langer verloren gaan. Ze worden opnieuw toegevoegd aan de wettelijke jaarlijkse vakantie van dat lopende vakantiejaar.
Overdacht van niet-opgenomen wettelijke vakantiedagen
Ook inzake de overdracht van vakantiedagen komen er nieuwe regels vanaf 2024. Op dit moment kunnen wettelijke vakantiedagen niet overgedragen worden naar een volgend vakantiejaar en gaan ze verloren bij niet-opname. Indien de reden van het niet opnemen van vakantiedagen te wijten is aan bovengenoemde afwezigheden en deze niet tijdens het vakantiejaar kunnen worden opgenomen, moeten deze vakantiedagen overgedragen worden. De niet-opgenomen vakantie moet in deze gevallen van schorsing worden toegekend binnen de 24 maanden die op het einde van het vakantiejaar volgen.
Is het mogelijk om tijdens de vakantieperiode voor een ander bedrijf te werken?
In Vlaanderen zijn er regels met betrekking tot het uitoefenen van betaalde arbeid tijdens de vakantieperiode, vooral als het gaat om een andere werkgever. Hier zijn enkele belangrijke overwegingen:
Toestemming van de werkgever: Over het algemeen is het noodzakelijk om toestemming te krijgen van je huidige werkgever om tijdens je vakantie voor een ander bedrijf te werken. Sommige arbeidsovereenkomsten bevatten clausules die beperkingen opleggen aan het verrichten van betaalde arbeid voor andere werkgevers.
Wettelijke bepalingen: Het is belangrijk om de toepasselijke wet- en regelgeving te raadplegen. In België kunnen cao’s (collectieve arbeidsovereenkomsten) en sectorale afspraken specifieke regels bevatten over het uitoefenen van arbeid tijdens vakantie.
Arbeidstijd en rusttijden: Het is ook van belang om rekening te houden met de regels met betrekking tot arbeidstijden en rusttijden. Als het werken voor een ander bedrijf tijdens je vakantie leidt tot overschrijding van de wettelijke arbeidstijd, kunnen er mogelijke consequenties zijn.
Contractuele verplichtingen: Controleer je arbeidsovereenkomst en eventuele bedrijfsreglementen om te zien of er specifieke bepalingen zijn die betrekking hebben op het uitvoeren van ander werk tijdens vakantie.
Kan een bedrijf wettelijke vakantiedagen aftrekken wegens ontbrekend werk?
In Vlaanderen heeft een werkgever niet automatisch het recht om vakantiedagen af te trekken van een werknemer vanwege ontbrekend werk. Vakantiedagen worden normaal gesproken opgenomen op basis van de wens van de werknemer en in overleg met de werkgever.
Kan een werkegever een werknemer verplichten om gedurende een bepaalde periode wettelijke vakantiedagen op te nemen?
In Vlaanderen heeft een werkgever over het algemeen niet het recht om een werknemer te verplichten om gedurende een bepaalde periode vakantie op te nemen. Er zijn echter wel enkele uitzonderingen:
Collectieve sluiting: Als het bedrijf collectief gesloten is, bijvoorbeeld tijdens de jaarlijkse vakantieperiode, kan de werkgever in sommige gevallen vragen dat werknemers hun vakantiedagen opnemen. Deze collectieve sluiting moet echter op voorhand worden aangekondigd en gecommuniceerd volgens de geldende regels en procedures.
Afspraken in de arbeidsovereenkomst of cao: In sommige arbeidsovereenkomsten of cao’s kunnen specifieke regels staan over het verplicht opnemen van vakantiedagen tijdens bepaalde periodes. Het is belangrijk de arbeidsovereenkomst en de toepasselijke regelgeving te raadplegen.
Over het algemeen worden vakantiedagen in Vlaanderen opgenomen op basis van de wens van de werknemer en na overleg met de werkgever. Het respecteren van het principe van de vrije keuze van vakantiedagen door werknemers is een belangrijk uitgangspunt in de Belgische arbeidswetgeving.
Kan ik ervoor kiezen om geen gebruik te maken van mijn vakantierecht?
Ja, in Vlaanderen heb je als werknemer het recht om al dan niet gebruik te maken van je vakantierechten. Dit moet wel binnen de wettelijke grenzen en voorwaarden. Het opnemen van vakantiedagen is doorgaans gebaseerd op de wens van de werknemer. Je hebt het recht om zelf te beslissen wanneer je vakantie wilt nemen. Dit moet binnen de regels van de wet en eventuele cao’s (collectieve arbeidsovereenkomsten) vallen.
