Medische kaart van het OCMW: wat is het?

Als je in België onwettig verblijft en behoeftig bent, kom je in aanmerking voordringende medische hulp als je medische zorg nodig zou hebben. Dit recht verloopt via het OCMW van je gewoonlijke verblijfplaats. Mijntoeslagen informeert je.

Wat is de medische kaart?

Medische kaart: met deze kaart hoef je niet langer voor alle verstrekkingen en geneesmiddelen aan het OCMW de toestemming te vragen. Het OCMW betaalt het grootste gedeelte van de factuur.

Verblijf je zonder papieren in Gent en heb je dringende medische hulp nodig?

• Ga dan langs bij de Themawerking Gezondheidszorg van het OCMW voor een medische kaart.
• Het OCMW zal onderzoeken of je in aanmerking komt.
• Een medische kaart kan door elke persoon die zonder verblijfsdocumenten in België verblijft aangevraagd worden, maar je moet aan een aantal voorwaarden voldoen (onvoldoende financiële middelen hebben, …).
• Met de medische kaart kan je bij de apotheek en zorgverstrekkers (huisarts, tandarts, logopedist, opticien, vroedvrouw…) terecht voor dringende medische zorgen.
• Elke keer als je naar de apotheek of een arts gaat, moet je de medische kaart tonen.
• Je krijgt zelf geen financiële hulp, maar het OCMW betaalt voor jou de kosten rechtstreeks aan de zorgverstrekker.

Wat is Dringende Medische Hulp?

Dringende medische hulp voor mensen zonder wettig verblijf kan het volgende bevatten:

• zowel preventieve als curatieve medische zorg
• Nazorg in het kader van besmettelijke ziekten
• zowel ambulante zorg als zorg in een verplegingsinstelling

De wetgever heeft verder niet bepaald op welke medische zorg mensen zonder wettig verblijf recht hebben en op welke niet. Het is aan de behandelende arts om te bepalen of de medische zorgverstrekking noodzakelijk is om de lichamelijke en geestelijke integriteit van de persoon te beschermen.

Wat zijn de voorwaarden voor DMH?

Er zijn 3 voorwaarden waaraan moet voldaan worden:

1. De hulpvrager verblijft onwettig in België
2. De hulpvrager is behoeftig
3. Er is een attest ‘dringende medische hulp’

Wat zijn de stappen voor tussenkomst in de medische kosten bij DMH?

1. Aanvraag tot tussenkomst

• De aanvraag van de hulpvrager kan in persoon gebeuren bij het OCMW of kan binnenkomen via een zorgverlener of ziekenhuis.
• Een aanvraag bevat:
  • de identiteitsgegevens, het adres, de contactgegevens en indien mogelijk ook
  • de toestemming/handtekening van de hulpvrager.

2. OCMW onderzoekt bevoegdheid

• Het OCMW van de gewoonlijke verblijfplaats is bevoegd voor het toekennen van dringende medische hulp.
• De gewoonlijke verblijfplaats is de plek waar het centrum van de belangen van de hulpvrager ligt.
• Het vaststellen hiervan is een feitenkwestie, gebaseerd op de informatie die de maatschappelijk werker verzamelt via het sociaal onderzoek.
• Een mogelijke plaats van domicilie opgegeven in het Rijksregister is hiervoor niet bepalend, als blijkt dat de persoon feitelijk ergens anders verblijft.
• Een OCMW dat zich territoriaal onbevoegd verklaart, heeft als taak om de aanvraag binnen de 5 kalenderdagen over te maken aan het OCMW dat het wel bevoegd acht, en de hulpvrager hierover te informeren.

3. Sociaal onderzoek

• Er moet vastgesteld worden dat de hulpvrager onwettig verblijft op het grondgebied.
• Dit is de bevoegdheid van DVZ, maar in de praktijk onderzoekt het OCMW dit zelf door het rijksregister te consulteren, vragen te stellen aan de hulpvrager en zijn documenten na te kijken.
• In het sociaal onderzoek gaat het OCMW na of de hulpvrager behoeftig is, en of er andere betalingsregelingen dan een tussenkomst via het OCMW mogelijk zijn.
• Het OCMW treedt enkel residuair op.
• Medewerking aan het sociaal onderzoek is verplicht opdat de kosten ten laste genomen zullen worden door de federale overheid.
• Weigering tot medewerking door de hulpvrager kan resulteren in een weigering van tussenkomst van het OCMW.

4. Beslissing tot tenlasteneming

• Na het voeren van het sociaal onderzoek neemt het OCMW al dan niet de beslissing om de kosten ten laste te nemen.
• De beslissing wordt schriftelijk overgemaakt aan de hulpvrager.
• Als de beslissing negatief is, kan de hulpvrager kiezen om in beroep gaan bij de bevoegde arbeidsrechtbank.
• Het beroep moet ingediend worden binnen de drie maanden na het betekenen van de beslissing.
• Bij tenlasteneming van de kosten voert het OCMW de beslissing in bij de databank Mediprima en geeft het de hulpvrager de beslissing in de vorm van een informatieblad of een ‘medische kaart’ met het INSZ-nummer van de hulpvrager.

5. Attest dringende medische hulp

• Het modelattest dringende medische hulp van de POD-MI moet verplicht gebruikt worden voor zorg in het ziekenhuis.
• Het attest blijft bewaard in het dossier in het ziekenhuis als de zorg daar uitgevoerd is.
• De facturatie gebeurt binnen Mediprima via de Hulpkas voor Ziekte en Invaliditeit (HZIV).
• Voor zorg buiten het ziekenhuis is dit modelattest niet verplicht.
• Er mag ook een eigen opgesteld attest ‘dringende medische hulp’ gebruikt worden.
• Dit moet minstens de datum van de zorgverstrekking, de identiteitsgegevens van de hulpvrager en de gegevens en handtekening van de verzorgende arts bevatten.
• Bij zorg buiten het ziekenhuis stuurt de zorgverstrekker het attest op naar het OCMW, die het bewaart in het sociaal dossier van de hulpvrager.
• Het OCMW vergoedt de hulpverlener en kan de kosten terugbetaald krijgen door de POD-MI.

6. Verwittiging zorgverstrekking aan POD-MI

• POD-MI moet ten laatste 60 dagen na de zorgverstrekking op de hoogte gebracht worden om financieel te kunnen tussenkomen.
• Dit geldt voor zorg binnen het ziekenhuis, via Mediprima.
• Voor zorgverstrekking buiten het ziekenhuis wil POD op de hoogte zijn ten laatste 45 dagen na de zorgverstrekking.
• Onder ‘administratieve aandachtspunten’ in het informatiedocument over de medische bewijsstukken van POD staat uitgelegd hoe de communicatie tussen het OCMW en de POD-MI verloopt.
• Het is niet de taak van een OCMW om ‘oude facturen’ van hulpbehoevenden te betalen in het kader van DMH.
• Het is wel mogelijk dat de zorg eerst uitgevoerd wordt en dat het OCMW pas nadien het sociaal onderzoek uitvoert en de kosten ten laste neemt.

Wat is de federale tussenkomst voor DMH?

De federale overheid (POD-MI of HZIV) staat in voor de kosten in het kader van dringende medische hulp, als aan alle voorwaarden voldaan is.

• Bij ambulante zorg buiten de verpleeginstelling betaalt het OCMW de zorgverstrekker.
• Het OCMW vordert op haar beurt de kosten terug van de POD Maatschappelijke Integratie (POD MI).
• Bij ambulante zorg of hospitalisatie in de verpleeginstelling betaalt de Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeit (HZIV) de zorgverstrekker.
• De zorgverstrekker moet hiervoor een elektronisch factuur opmaken.

Bij onderstaand schema is het inkomen van de hulpvrager lager dan het leefloon.