Met de maatregel Wonen in eigen streek wilde de Vlaamse Regering ervoor zorgen dat in een groot aantal Vlaamse gemeenten bepaalde bouwgronden en woningen alleen te koop zijn voor mensen die een voldoende nauwe band met de streek kunnen aantonen. Mijntoeslagen informeert je.
Wat is Wonen in Eigen Streek (WIES)?
- Wonen in Eigen Streek wil lokale besturen in de duurste Vlaamse gemeenten een instrument geven om de minder kapitaalkrachtige, plaatselijke bevolking te helpen bij een woningaankoop. Deze regeling geldt sinds 27 januari 2024.
- Gemeenten kiezen zelf om via een gemeentelijk reglement in te stappen in Wonen in Eigen Streek (WIES).
- De Vlaamse Regering stelt zesjaarlijks de lijst van gemeenten vast (telkens 1 jaar voor de gemeentelijke legislatuur), waarbij ze onder andere rekening houdt met de mediaanprijzen van woningen in het Vlaams Gewest.
Wat is een Wonen in Eigen Streek-koper?
Een WIES-koper is een meerderjarige persoon die aan volgende voorwaarden voldoet:
- De koper moet tijdens de afgelopen tien jaar minstens vijf jaar onafgebroken ingeschreven staan in het bevolkingsregister, vreemdelingenregister, … van de gemeente of in de aangrenzende gemeenten.
- Het inkomen mag niet hoger liggen dan een bepaalde grenswaarde: het maximuminkomen ligt vast op 77.301 euro voor een koppel en op 53.145 euro voor een alleenstaande, het minimum inkomen bedraagt 12.078 euro.
- De koper mag geen ander vastgoed bezitten.
- De laatste twee voorwaarden gelden ook voor de echtgenoot, de wettelijk of feitelijk samenwonende partner die mee in de woning zal trekken.
- De WIES-gemeente kan zelf nog strengere voorwaarden opleggen.
Welke gronden/woningen?
De overdrachtsvoorwaarden kunnen gelden voor de volgende gronden en de daarop gebouwde woningen:
- nieuwe verkavelingen die ten minste vijf loten bevatten
- nieuwe groepswoningbouwprojecten en nieuwe appartementsgebouwen die ten minste vijf woongelegenheden tellen
- een antimisbruikbepaling tegen het opsplitsen van projecten
Wie kan kopen?
Alleen de volgende kandidaat-kopers kunnen deze grond en de woning erop kopen:
- De kandidaat woonde minstens vijf jaar onafgebroken in de gemeente of de aangrenzende (Vlaamse) gemeente van het project in kwestie, en dit in de voorbije tien jaar vooraf aan de overdrachtsdatum.
- Er gelden inkomensgrenzen. Deze bedragen zijn dezelfde inkomensgrenzen als voor koopwoningen van Vlabinvest. Ze worden jaarlijks geïndexeerd. Het gezamenlijk belastbaar inkomen op jaarbasis moet minstens 12.078 euro zijn en mag niet hoger zijn dan:
- voor een alleenstaande: 53.145 euro
- voor een koppel: 77.301 euro
- per persoon ten laste komt er 4.831 euro bij
- Wie in de aangekochte woning gaat wonen, mag op geen enkele manier een andere eigendom hebben of moet deze binnen het jaar na het verlijden van de akte van de hand doen.
- De kandidaat is ingeschreven in de bevolkingsregisters.
Financiële tussenkomst voor koper (en bijhorende verplichtingen)
De WIES-gemeente geeft de koper een financiële tussenkomst via grondaandelen, voor minstens 50% van de schattingsprijs. De gemeente kan ook zelf de grond verwerven.
Daartegenover staan een aantal verplichtingen voor de koper:
- Als de koper de WIES-grond en/of WIES-woning overdraagt aan een derde, moet hij/zij/hun de financiële tussenkomst terugbetalen aan de gemeente. Dit wordt gebaseerd op de schattingsprijs van de grondaandelen bij overdracht.
- De koper moet de woning 20 jaar lang bewonen. Als de koper hieraan niet voldoet, moet hij/zij/hun een vergoeding betalen aan de WIES-gemeente.
Hoe werkt het?
- De gemeente houdt een lijst bij van kandidaat-kopers die onder het systeem willen aankopen en zich daarvoor inschrijven op deze lijst.
- Wie een WIES-grond of WIES-woning wil verkopen moet de gemeente aanschrijven via beveiligde zending (aangetekend of afgifte tegen ontvangstbewijs). De gemeente duidt dan één of twee kopers aan op basis van de lijst die ze bijhoudt.
- Als er na negen maanden na de beveiligde zending geen WIES-koper is, vervalt de regeling en mag er vrij verkocht worden.
- Een verplichte WIES-overdracht aan een WIES-koper gebeurt met een financiële tussenkomst van de gemeente.
- De gemeente betaalt minimaal 50% van de schattingsprijs van de grondaandelen. Dit bedrag komt op een geblokkeerde rekening bij de notaris en wordt vrijgegeven aan de verkoper bij het verlijden van de authentieke akte.
Wat zijn de WIES-gemeenten?
- Niet alle gemeenten kunnen in het systeem stappen. Die optie is er enkel voor de gemeenten die voorkomen op een lijst die de Vlaamse regering heeft opgemaakt.
- Het gaat over gemeenten met de hoogste vastgoedprijzen. Gemeenten kiezen zelf om via een gemeentelijk reglement in te stappen. De
Vlaamse regering stelt zesjaarlijks de lijst vast. - Hierbij houdt ze onder andere rekening met de mediaanprijzen van woningen in het Vlaams gewest.