Zorgwonen: wat is het en hoe kom je in aanmerking?

17 Januari 2025 door Isabelle - 5 minuten leestijd
Wilt u besparen op uw rekeningen?
Neem contact op met een gratis adviseur om uw rekeningen van energie/internet/verzekeringen te verlagen
+32 808 29 75
Openingsuren: 9-18u (ma-vrij). Dienst aangeboden door Selectra

zorgwonen
Zorgwonen laat toe kleinere woongelegenheden te creëren binnen een bestaande woning, zodat twee oudere of hulpbehoevende personen kunnen inwonen. Het uitgangspunt is om zoveel mogelijk mensen, ouderen of hulpbehoevenden, zo lang en zorgeloos mogelijk in een vertrouwde huiselijke omgeving te laten wonen. Mijntoeslagen informeert je.

Wat is zorgwonen?

Zorgwonen is het creëren van een kleinere woongelegenheid in of bij een bestaande woning zodat maximaal twee oudere of hulpbehoevende personen kunnen inwonen. Om een zorgwoning te creëren moet de eigendom, of ten minste de blote eigendom van de hoofd- en de ondergeschikte wooneenheid aan dezelfde eigenaar toebehoren.

Wat zijn de voorwaarden van zorgwonen?

Uw woning is een zorgwoning als voldaan is aan volgende drie voorwaarden:

  1. In of bij de bestaande hoofdzakelijk vergunde woning wordt één kleinere (ondergeschikte) wooneenheid gecreëerd.
  2. De eigendom, of ten minste de blote eigendom, op enerzijds de hoofdwooneenheid en anderzijds de ondergeschikte wooneenheid, of de grond waarop die ondergeschikte wooneenheid tijdelijk wordt geplaatst, berust bij dezelfde titularis of titularissen.
  3. De creatie van een ondergeschikte wooneenheid gebeurt met het oog op het huisvesten van:
    • ofwel ten hoogste 2 personen, waarvan minstens 1 persoon van 65 jaar of ouder
    • ofwel ten hoogste 2 personen, waarvan minstens 1 hulpbehoevend (kinderen die ten laste zijn van de hulpbehoevende persoon worden niet meegerekend bij het bepalen van het maximum van 2 personen). De hulpbehoevende is:
      • een persoon met een handicap
      • een persoon die in aanmerking komt voor een tegemoetkoming van de Vlaamse Sociale Bescherming (vroeger zorgverzekering)
      • een persoon die hulp nodig heeft om zelfstandig te wonen.
    • ofwel de zorgverlener, indien de hulpbehoevende personen gehuisvest blijven in de hoofdwoning.
Aandacht
Ook een huurwoning kan in aanmerking komen als zorgwoning, maar de eigenaar moet hiervan wel op de hoogte zijn en zijn goedkeuring geven.

Hoe vraagt u zorgwonen aan?

U volgt de volgende stappen:

  1. Creatie van een zorgwoning
  2. In een aantal gevallen is het creëren van een zorgwoning meldingsplichtig.
  3. De zorgwoning moet worden gemeld in het omgevingsloket.
  4. Contacteer uw gemeente voor meer informatie.
  5. Inschrijving in het bevolkingsregister
  6. De inschrijving in het bevolkingsregister (melding van domicilie) gebeurt bij de bevolkingsdienst, wanneer de ondergeschikte wooneenheid in gebruik genomen wordt.
  7. Als met de creatie van de ondergeschikte wooneenheid verbouwingswerken gepaard gaan, zal de melding bij de bevolkingsdienst bijgevolg pas gebeuren na de voltooiing van deze werken.
  8. De meldingsplicht of vergunningsplicht heeft geen impact op het bevolkingsrechterlijk vlak.
  9. Zorgwonen heeft echter niet de bedoeling om een bestaand gezin te splitsen aangezien dit de uitkeringen wel beïnvloedt.
  10. Volgens de federale regelgeving moet er een wijziging zijn in de gezinssituatie. Er moet daarom sprake zijn van een ‘fysische verhuis’ van de zorgbehoevende of de zorgverlener, dus een verhuis van adres A naar adres B als zorgbehoevende of zorgverlener.
  11. Een gezin dat ‘samen’ verhuist van adres A naar adres B kan geen aanspraak maken op een inschrijving als ‘zorgwonen’, ook al zijn de verbouwingen die het gezin gedaan heeft geldig op stedenbouwkundig vlak.
  12. Beëindiging van de zorgsituatie
  13. Als een bestaande zorgwoning, na het beëindigen van de zorgsituatie, terug gebruikt wordt voor de huisvesting van één gezin, dan moet u dit opnieuw melden aan uw gemeente met een meldingsformulier of online via het omgevingsloket.
  14. Wilt u de zorgwoning, na het beëindigen van de zorgsituatie, gebruiken voor de huisvesting van verschillende gezinnen of alleenstaanden, dan moet u hiervoor een omgevingsvergunning aanvragen.
Aarzel niet om onze gratis simulatie te volgen om erachter te komen voor welke steun u in aanmerking komt.
Simuleer gratis mijn kortingen

Wat zijn assistentiewoningen (serviceflats)?

  • Een erkende assistentiewoning is een woning aangepast aan de noden van het ouder worden. Als 65-plusser kunt u er zelfstandig wonen, ook wanneer het wat moeilijker gaat.
  • In een erkende assistentiewoning kunt u, als 65-plusser, zelfstandig wonen.
  • Tegelijk is het een woning die aangepast en veilig is: er zijn handgrepen in toilet en douche, er zijn nauwelijks trappen, er is een oproepsysteem om hulp in te roepen, …
  • U kunt er, als u dat wilt, een beroep doen op gemeenschappelijke diensten, zoals poetshulp, warme maaltijden of thuisverpleging. Er zijn ook gemeenschappelijke ruimtes waar u de andere bewoners kunt ontmoeten.
  • Het is dus een woning waar u zelfstandig woont en waar u kunt blijven wonen als het wat moeilijker gaat, mits ondersteuning vanuit de thuiszorg en eventuele mantelzorg.

Wat mag u verwachten van een assistentiewoning?

Een erkende assistentiewoning moet minstens voldoen aan de volgende eisen:

  • Er is een woonassistent die kan helpen bij alle mogelijke problemen en vragen.
  • Er is de garantie op crisiszorg en overbruggingszorg (tijdelijke, aangepaste zorg): als er zich een noodsituatie voordoet, bent u er zeker van dat er onmiddellijk de nodige zorg wordt geboden.
  • Er is een gemeenschappelijke ontmoetingsruimte en er is een bewonersraad waar bewoners hun advies mogen geven over de werking.
  • In een assistentiewoning wordt 24 uur op 24 toezicht gegarandeerd. Er is een noodoproepsysteem, waarbij uw oproep dag en nacht meteen wordt beantwoord. Zorg is er niet 24 uur op 24. De zorg in een assistentiewoning is deze die u zou ontvangen indien u thuis zou verblijven.

Waar vindt u een erkende assistentiewoning en waar moet u op letten?

  • Op de website van het agentschap Zorg en Gezondheid vindt u per provincie alle erkende assistentiewoningen.
  • Alleen bij een erkende assistentiewoning weet u zeker dat de woning zal voldoen aan wettelijke minimumvereisten.
Aandacht
Let op, er is maar één officiële term: erkende assistentiewoningen. Andere termen, zoals serviceflats, zijn niet officieel. Wilt u een woning met zorgondersteuning huren of kopen, ga dan altijd goed na of het om een erkende assistentiewoning gaat, welke termen er daarnaast ook gehanteerd worden.

Deze checklist is handig wanneer u op zoek gaat naar een assistentiewoning:

  • uw bezoek aan een assistentiewoning voor te bereiden.
  • mee te nemen tijdens uw bezoek en de juiste vragen te stellen.
  • te evalueren of de bezochte assistentiewoning wel aan al uw wensen en behoeftes voldoet.
  • niets over het hoofd te zien en een doordachte beslissing te nemen.

Isabelle is redacteur bij Mijntoeslagen.be en schrijft over hulpverlening en administratie in Vlaanderen. Voel je vrij om contact met haar op te nemen in het commentaargedeelte als je vragen hebt.


Stel een vraag aan onze deskundige

Ons algoritme berekent voor welke steun u in aanmerking komt

Simuleer gratis mijn hulpmiddelen